Ο μάγκας με το καρπούζι

Η πρώτη συνεργατική δράση στα πλαίσια του Δικτύου "Γλώσσα και Τέχνη : Εικόνες και Ιστορίες" έγινε ανάμεσα στο 1ο και 2ο Νηπιαγωγείο Πέλλας, με την επίβλεψη των νηπιαγωγών Σοφίας Λαφτσίδου και Βασιλικής Νίκα, υπεύθυνες των Ολοήμερων Τμημάτων των δύο νηπιαγωγείων.

Κάθε τμήμα έγραψε τη δική του ιστορία, εμπνευσμένη από το ίδιο έργο τέχνης, του Περικλή Πανταζή "Μάγκας που τρώει καρπούζι".

 Περικλής Πανταζής, Μάγκας που τρώει καρπούζι, αχρονολόγητο

Στα παιδιά του 2ου Νηπιαγωγείου Πέλλας προβλήθηκε το έργο σε βιντεοπροβολέα, παρατηρήσαμε την εικόνα, συζητήσαμε γύρω από αυτήν, μιλήσαμε για τη ζωή και το έργο του Έλληνα ζωγράφου και αποφασίσαμε να γράψουμε μία ιστορία για το παιδί με το καρπούζι. Κατόπιν, σκεφτήκαμε να στείλουμε την ίδια εικόνα στα παιδιά του 1ου Νηπιαγωγείου Πέλλας, με τα οποία επικοινωνήσαμε ζωντανά μέσω διαδικτύου και τους ζητήσαμε να γράψουν κι αυτά μιαν ιστορία για το αγόρι της εικόνας που τους στέλνουμε, χωρίς όμως να ξέρουν τι έχουμε γράψει εμείς. Οι δύο ιστορίες καταγράφηκαν από τις νηπιαγωγούς και πήραν τη μορφή του flip book, το οποίο εικονογράφησαν τα παιδιά των δύο τμημάτων, ζωγραφίζοντας σκηνές μέσα από την πλοκή των ιστοριών τους. Η ιστορία του κάθε τμήματος διαβάστηκε στο άλλο τμήμα και το flip book ταξίδεψε ανάμεσα στα δύο σχολεία και παρέμεινε στη βιβλιοθήκη της κάθε τάξης για 2 εβδομάδες περίπου.

Παρακάτω παρατίθενται οι ιστορίες και το flip book που δημιουργήσαμε.

2ο Νηπιαγωγείο Πέλλας

Ήταν ένα αγόρι, που το λέγαν Νίκο. Πήγαινε βόλτα στον ήλιο και φορούσε ένα καπέλο. Είχε κι ένα καλάθι. Είναι ξυπόλυτος γιατί είναι καλοκαίρι και έχει ζέστη. Δεν φοράει κοντομάνικο και σορτσάκι γιατί δεν έχει άλλα ρούχα, είναι φτωχό παιδί και δεν έχει μαμά.

Ο Νίκος κρατάει μια κιμωλία και ζωγραφίζει στον τοίχο, έχει φτιάξει ένα σπιτάκι και έχει γράψει από κάτω «Νίκος». Πριν, είχε πάρει το καλάθι και είχε πάει στο μαγαζί. Εκεί έκλεψε ένα καρπούζι, το ‘βαλε στο καλάθι και άρχισε να τρέχει. Εκεί που έτρεχε, έπεσε, γι’ αυτό τα ρούχα του είναι λερωμένα. Έβαλε το καπέλο του, να μην τον αναγνωρίσουν.

Έτρεχε και πήγε να κρυφτεί σ’ ένα σπίτι άδειο, που οι άνθρωποι είχαν φύγει. Το σπίτι ήταν κοντά στο καμπαναριό της εκκλησίας. Πήγε στην αυλή του σπιτιού, ακούμπησε στον τοίχο, σταύρωσε τα πόδια του και χαμογελούσε γιατί τους ξέφυγε. Ήταν μάγκας!

Έκοψε το καρπούζι και ένα κομμάτι το ‘φαγε γιατί ζεσταινότανε και ήθελε να δροσιστεί, όπως κάνουν οι άνθρωποι το καλοκαίρι. Μετά πήγε στο χαλασμένο και φτωχό και μικρούτσικο σπίτι του και μετά κοιμήθηκε στο κρεβάτι του, που ήταν σπασμένα τα ξύλα και είχε σχισμένο στρώμα.

1ο Νηπιαγωγείο Πέλλας

Μια φορά ήταν ένα παιδάκι που το λέγαν Αντώνη Καουμπόη. Το παιδάκι ήταν ξυπόλητο γιατί δεν είχε λεφτά να αγοράσει κάλτσες και παπούτσια. 

Πήγε σε ένα μαγαζί να αγοράσει καρπούζι αλλά του το δώσανε δωρεάν γιατί τον είδανε ότι ήταν φτωχός. Βγαίνει από το μαγαζί με το μαχαίρι και το καρπούζι. Άρχισε να κόβει το καρπούζι και να το τρώει ώσπου του έμεινε μία φέτα. 

Ξαφνικά ο κόσμος που τον είδε τρόμαξε γιατί τον είδαν να κρατάει μαχαίρι. Τότε οι άνθρωποι τρέξανε και κρύφτηκαν στα σπίτια τους. Το παιδάκι πήγε γρήγορα να κρυφτεί και αυτός σε έναν τοίχο. Αμέσως έκρυψε το μαχαίρι του στην τσάντα. Έφαγε και το υπόλοιπό καρπούζι γιατί πεινούσε. 

Τελικά αποφάσισε να πουλήσει το μαχαίρι και να βγάλει λεφτά για να αγοράσει κάλτσες και παπούτσια. Αγόρασε ακόμη γάντια και μπουφάν για το χειμώνα. Από τότε άλλαξε η ζωή του και έζησε καλά και μεις καλύτερα.

                               

Ανατροπή

Μία ακόμη δράση, στα πλαίσια του Δικτύου "Γλώσσα και Τέχνη: εικόνες και ιστορίες", πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο στην τάξη.
Προβάλαμε στον βιντεοπροβολέα το έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ "Αγροικία στη Προβηγκία" (1888), ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του. 

Αγροικία στην Προβηγκία, Βίνσεντ Βαν Γκογκ, 1888

Παρατηρήσαμε την ηρεμία του τοπίου, συζητήσαμε για τον καλλιτέχνη και το

συγκεκριμένο έργο του και το περιγράψαμε.

Τι συμβαίνει ξαφνικά;

Η ερώτηση κινητοποίησε την φαντασία των παιδιών, τα οποία δημιούργησαν 
την παρακάτω ιστορία: 

"Ήταν καλοκαίρι και είχε πολύ ζέστη όταν ξαφνικά φύσηξε ο αέρας πάρα πολύ δυνατά και τα δέντρα λύγισε ο κορμός τους και έσπασε και ένα δέντρο. Τα λουλούδια τα πήρε ο αέρας. Ο άνθρωπος, που τον λέγαν Κώστα, περπάτησε προς τα πίσω, τον πήρε κι αυτόν ο αέρας. Ο καιρός χάλασε, έφυγε ο ήλιος και ήρθαν και τα σύννεφα και έπεσε βροχή. Και ένας κεραυνός δυνατός. Ένας σίφουνας χάλασε τα στάχυα, που έκανε τόση ώρα να τα μαζέψει ο Κώστας. Έπεσε και μία αστραπή και πήρε φωτιά ένα δέντρο. Ένας άλλος κεραυνός, χάλασε το φράχτη. Από το δέντρο πήρε φωτιά το σπίτι και ο Κώστας έτρεξε να σβήσει τη φωτιά με το λάστιχο. Πήρε το λάστιχο και κουβάδες με νερό και ποτιστήρια και έσβησε τη φωτιά."

Την επόμενη ημέρα, συζητήσαμε και πάλι την ιστορία, βλέποντας πάντα τον πίνακα και αποφασίσαμε να τη ζωγραφίσουμε πάνω σε ένα σκίτσο που διατηρούσε τις βασικές γραμμές του έργου τέχνης.

Και να τα αποτελέσματα :

                       

Η ιστορία μας έγινε και κόμικς! Αφού μελετήσαμε μέσα στην τάξη βιβλία και περιοδικά κόμικς και παρατηρήσαμε την τεχνική τους, τα παιδιά ζωγράφισαν σε συνέχειες την ιστορία του Κώστα του αγρότη και "έγραψαν" λεζάντες (καταγραφή νηπιαγωγού) περιγράφοντας με λίγα λόγια την εικόνα που δημιούργησαν. Στο τέλος, τις βάλαμε τη μία δίπλα στην άλλη, έτσι ώστε να δίνεται η ροή και η συνέχεια της ιστορίας. 

  

 

Τι θα μπορούσε να λένε;

Ακόμη μία δράση στα πλαίσια του Δικτύου "Γλώσσα και Τέχνη : Ιστορίες και Εικόνες" πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Μαρτίου του 2018. Με παιγνιώδη διάθεση, τα παιδιά παρατήρησαν έργα τέχνης, συζητήσαμε γι΄αυτά και μπήκαν στη θέση των πρωταγωνιστών των έργων, εκφράζοντας με λόγια τις σκέψεις που θα μπορούσαν να έκαναν, κατά τη γνώμη τους, οι εικονιζόμενοι.

Keith Haring, untitled, 1987

Geogres Seurat, Une baignade à Asnières, 1883-84

Edward Henry Potthast-In the Summertime

Οι σιδερώστρες, Έντγκαρ Ντεγκά

Μπαρτολομέ Εστεμπάν Μουρίλο, Δύο γυναίκες στο παράθυρο, 1670

Interior-at-Nice-Room-at-the-Hotel-Mediterranee, Henri Matisse

Παρίσι, μια βροχερή μέρα, Γκιστάβ Καϊγμπότ, 1877

Παιδιά στην παραλία, Μαίρη Κάσατ, 1884

Τα έργα τέχνης με τα λόγια των παιδιών, είναι διαθέσιμα σε PPTX στο link 

https://drive.google.com/file/d/14gPvglqlewy-lx1rkPSEywW6T8VAJ1sh/view?usp=sharing

Το κοριτσάκι με το κόκκινο παλτό

Ένα μεσημέρι στο τέλος του Φλεβάρη, με λίγα παιδιά στο Ολοήμερο, επιχείρησα να κάνουμε ιστορίες γύρω από μία φωτογραφία που βρήκα στο διαδίκτυο. Είναι η φωτογραφία από μία συγκλονιστική σκηνή από την ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ "Η λίστα του Σίντλερ", το κοριτσάκι με το κόκκινο παλτό που περπατά ανάμεσα στους στρατιώτες, χωρίς να το σταματάει κανείς.
Ήθελα μόνο να δω τι σκέφτονται τα παιδιά, βλέποντας μία εικόνα τόσο "έντονη" για μας τους μεγάλους, φορτισμένη με μνήμες και συναισθήματα. 

"Ήταν ένα κοριτσάκι που προχωράει με μεγάλους, πάνε κάπου. Είναι στρατιώτες γιατί φοράνε στολή και καπέλο. Το κοριτσάκι κοιτάζει κάπου και σταματάει. Είναι στο νεκροταφείο γιατί πέθανε η γιαγιά της και πήγε να της αφήσει κεριά. Είχε κόσμο, πήγανε όλοι στα νεκροταφεία για να δούνε τους πεθαμένους πάνω στις εικόνες. Το παιδάκι πήγε με τους γονείς του, αλλά αυτό πήγε πιο μπροστά (από αυτούς) για να δει, πήγε μπροστά γιατί βαρέθηκε να είναι πίσω. Κοιτάει τη γιαγιά της που είναι σε μία εικόνα στο νεκροταφείο. Μετά πήγε να φύγει αλλά σκέφτηκε ότι κάποιος κλέφτης μπορεί να την πάρει χωρίς να τη ρωτήσει και γύρισε και πήγε στους γονείς της."

"Γίνεται πόλεμος και ψάχνουν οι κακοί να σκοτώσουν τους αστυνόμους. Οι αστυνόμοι μιλάνε πού θα βρουν τους κακούς και οι άλλοι τους έδειξαν πού θα τους βρουν. Το παιδάκι ακούει πού θα βρουν οι αστυνόμοι τους κακούς και μετά γυρίζει και τους βλέπει. Το παιδάκι λυπάται γιατί είχε χάσει τους γονείς της από το σπίτι και είναι μόνη της. Γύρισε πίσω να τους δει να τους μιλήσει και είπε : "Πού είναι οι γονείς μας από το σπίτι;" Και το κοριτσάκι είπε ότι έχει ένα χρώμα σπίτι που είναι από μοβ και οι αστυνόμοι ψάχνουν και το βρήκαν (το σπίτι). Και μετά οι αστυνόμοι πήγαν πάλι στον πόλεμο και πήγαν να βάλουν τους κακούς στη φυλακή για πάντα."

'Ήταν ένα κοριτσάκι με κόκκινα ρούχα και ήταν κάτω από το σπίτι της. Βγήκε από το σπίτι της για να πάει να κάνει βόλτα μόνη της. Ήρθαν οι στρατιώτες γιατί χάθηκε και τη ρωτήσανε : "Τι κάνεις κοριτσάκι;" και αυτή είπε ότι "πηγαίνω βόλτα και χάθηκα". Οι στρατιώτες της είπαν :"έλα μαζί μας" και την πήγαν στα βουνά, στο στρατόπεδο. Και έγινε πόλεμος και το κορίτσι φοβότανε και πήγε κάπου να φυλαχτεί. Και οι στρατιώτες μετά πολεμήσανε και μετά πήγανε να τη βρούνε, μετά τη βρήκανε και την πήγανε στο σπίτι της."

Κοιμούνται και ονειρεύονται...

Το παιχνίδι της φαντασίας και της δημιουργίας συνεχίζεται.
Σε κάθε παιδί, ατομικά, δίνεται μία σειρά εικόνων από έργα τέχνης, που εικονίζουν ανθρώπους που κοιμούνται. Κάθε παιδί επιλέγει την εικόνα που του αρέσει (η εικόνα κατόπιν "αποσύρεται" από τις επιλογές των άλλων παιδιών). Παρατηρούμε την εικόνα και συζητούμε γύρω από αυτήν, αρχίζοντας τη διαδικασία της μυθοπλασίας.
Που βρίσκονται, πως βρέθηκαν εκεί, γιατί τους πήρε ο ύπνος, τι έκαναν πριν κλπ. Στο τέλος τίθεται το ερώτημα : Τι όνειρο νομίζεις ότι βλέπει (ο άνθρωπος που εικονίζεται);
Τα παιδιά φαντάστηκαν τα όνειρα των ηρώων του κάθε έργου τέχνης, τα εξιστόρησαν προφορικά στη νηπιαγωγό, η οποία τα κατέγραφε και στη συνέχεια, σε εξατομικευμένα και ειδικά διαμορφωμένα φύλλα εργασίας, τα απεικόνισαν με τη ζωγραφική τους.
Παρακάτω παρατίθενται τα έργα τέχνης, οι ιστορίες των παιδιών και η ζωγραφική απεικόνισή τους :

Πορτρέτο της Μαργαρίτας που κοιμάται, Henri Matisse, 1920

"Βλέπει ότι είναι καλοκαίρι και πήγε στη θάλασσα και είναι χαρούμενη. Έκανε βουτιές και έτρωγε παγωτό. Και ήταν και οι γονείς της. Κάναν αγκαλιά γιατί ήταν χαρούμενοι που ήταν στη θάλασσα. Και πήγαν να ψήσουν σουβλάκια δίπλα στη θάλασσα. Είχαν τροχόσπιτο που ήταν κι αυτό δίπλα στη θάλασσα. Ζούσαν ευτυχισμένοι εκεί στο τροχόσπιτο."

Στο κρεβάτι, Ανρί Τουλούζ Λωτρέκ, 1893

"Η μαμά βλέπει ότι είναι ήσυχη επειδή κάθε μέρα μαλώνουν όταν κάνουν κάτι κακό τα παιδιά. Βλέπει ότι πια δεν μαλώνουνε γιατί θέλει ησυχία. Είναι πολύ κουρασμένη.

Ο μπαμπάς έβλεπε ότι δεν πήγε στη δουλειά και έβλεπε τηλεόραση, έβλεπε μπάλα και θα νικούσε η ομάδα του και μετά θα το άλλαζε [το κανάλι της τηλεόρασης]."

Υπνάκος – Gustave Caillebotte 1877

"Είδε τον καλό Σπάιντερμαν, που ήθελε να νικήσει τον μαύρο [Σπάιντερμαν] σε ένα μαγαζί. Παλεύανε και νίκησε ο κόκκινος τον μαύρο."

Λουόμενη κοιμάται στην παραλία, Fernando Botero, 2001

"Βλέπει ότι κολυμπάει και κάνει σέρφινγκ. Ήρθε ένα μεγάλο κύμα και δεν την πλάκωσε, αυτή πέρασε πάνω από το κύμα, το έχω δει. Οι άνθρωποι στην παραλία φωνάζανε και γελούσαν, τους άρεσε πολύ και χτυπούσαν παλαμάκια. Μετά πήγαν στο μπαρ και η γυναίκα ήπιε καφέ με τους φίλους της. Μετά πήγε στο σπίτι της με τις σαγιονάρες."

                                                                  Παιδιά που κοιμούνται, Vasily Perov, 1870

"Το παιδάκι βλέπει ότι έχει ένα σπίτι, ένα σπίτι ζεστό, φωτεινό και διακοσμητικό [διακοσμημένο], όμορφο. Στο σπίτι είναι ο μπαμπάς και η μαμά και βλέπαν τηλεόραση. Το παιδί μπαίνει στο σπίτι και είναι χαρούμενο και κάθισαν και τρώγανε γιουβαρλάκια."

Γυναίκα ξαπλωμένη κοιμάται – Felix Vallotton 1899

"Βλέπει ότι πάει σ’ ένα σπίτι και ανεβαίνει τις σκάλες. Πάει στο παράθυρο και βλέπει τον κόσμο που φεύγει, πάει στο σπίτι του. Φεύγει κι αυτή, πάει σπίτι της."

H ωραία κοιμωμένη, Edward Burne-Jones, 1890

"Η βασιλοπούλα βλέπει ότι ήταν μικρή και πηγαίνανε μαζί με τους γονείς της βόλτα. Τώρα μπορεί οι γονείς της να πεθάνανε. Πήγανε να ψωνίσουν στο παζάρι. Εκεί της πήρανε φορέματα και ένα δαχτυλίδι. Το φόραγε αλλά ήταν μαγικό και χάθηκε. Το έψαχνε, το έψαχνε και δεν το βρήκε, χάθηκε."

Ηλικιωμένος κοιμάται -Ρέμπραντ, 1629

"Ονειρεύεται έναν βάτραχο, να παίζει μαζί του. Παίζανε χαρτιά και τρώγανε γιουβαρλάκια. Μετά πήγαν έξω στην αυλή και παίζανε στη τσουλήθρα τη μεγάλη και μετά μαζί στήσανε μία σκηνή για βάτραχους και μία σκηνή για γέρους. Εκεί έβλεπε ο βάτραχος ειδήσεις, όπως ο γέρος και μετά από τόσο παιχνίδι, κοιμήθηκαν."

Ονειρεύεται – Paul Gauguin 1892

"Βλέπει ότι έχει μπαλόνια και κρατάει τα μπαλόνια και πετάει. Έχει πολλά μπαλόνια, χρωματιστά, κόκκινα, πράσινα, μοβ, ροζ… Την πήγαν σ’ ένα βράχο που εκεί έβγαζες φτερά. Και έβγαλε φτερά και πετούσε μόνη της. Πήγε στο διάστημα, στον ουρανό."

Ο κοιμώμενος τσιγγάνος, Henri Rousseau, 1897

"Ο άνθρωπος βλέπει ότι κρατάει ένα γιουκαλίλι και παίζει μουσική. Παίζει μουσική στον βασιλιά των λιονταριών και μετά ο βασιλιάς των λιονταριών τον είπε να γίνει αυτός ο βασιλιάς των λιονταριών επειδή του άρεσε η μουσική. Και μετά έγινε αυτός ο βασιλιάς των λιονταριών, όμως τα λιοντάρια δεν τον ήθελαν και τότε στεναχωρήθηκε. Μετά σκέφτηκε πως πρέπει να είναι ένας άλλος ο βασιλιάς. Σκέφτηκε να παίξει ξανά μουσική και να έρθουν οι τίγρεις. Οι τίγρεις τον συμπάθησαν όλοι εκτός από τον βασιλιά και έφυγε ξανά."